Dziś w Liceum Ogólnokształcącym w Siemiatyczach została odsłonięta tablica upamiętniająca członków dwóch antykomunistycznych organizacji młodzieżowych – Komitetu Wolności Narodu Polskiego – „Młode Orły” i „Polscy Bojownicy Socjalizmu”.
Członkowie tych organizacji działali od jesieni 1948 roku do listopada 1952 roku na terenie Siemiatycz i Drohiczyna. W skład tych organizacji wchodzili uczniowie siemiatyckiego LO. Wielu z członków tych organizacji za działalność na rzecz wolnej polski zostało skazanych przez reżim komunistyczny na kary więzienia od 1 roku do 8 lat. W uroczystości uczestniczyli między innymi żyjący członkowie organizacji oraz rodziny zmarłych członków obu młodzieżowych organizacji antykomunistycznych.
Uczczono tych, którzy w tak trudnych czasach potrafili zachować wierność ideałom, sprzeciwić się narzuconemu Polsce systemowi komunistycznemu, stanąć w obronie wartości religijnych i patriotycznych. W siemiatyckim liceum działały organizacje w większości złożone z uczniów klas ósmej i dziewiątej. Rozklejali ulotki nawołujące do walki z ustrojem socjalistycznym czy zrywali gazetki w szkole. Utrudniali też funkcjonowanie Związku Młodzieży Polskiej.
Charakterystykę działalności oby tych organizacji antykomunistycznych przedstawił dr Jarosław Schabieński naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku.
– Osoby, których dziś upamiętniamy, sytuację polityczną Polski po zakończeniu drugiej wojny światowej postrzegali podobnie jak „Żołnierze wyklęci”, którzy mimo formalnego zakończenia wojny nie złożyli broni i kontynuowali walkę z komunistycznym okupantem – mówił Starosta Marek Bobel. – Ci młodzi wówczas chłopcy z Siemiatycz i Drohiczyna za swoją młodzieńczą i gorliwą walkę o Polskość – jako wrogowie czerwonej władzy zostali niesłusznie aresztowani, godzinami przesłuchiwani, a nawet bici, a już po opuszczeniu więzień przez wiele lat prześladowani. Dziś przypominamy niezwykle ważną kartę z historii tej właśnie szkoły, Siemiatycz i Drohiczyna. Kartę, o której przez wiele lat nie można było mówić. Wspominamy młodych, odważnych ludzi, którym zawdzięczamy możliwość życia w wolnym, demokratycznym państwie. Pamiętajmy o ich odwadze i biało-czerwonych młodzieńczych sercach.
Tablica została umieszczona na fasadzie siemiatyckiego LO, do której uczęszczali założyciele organizacji. Organizatorem uroczystości był białostocki Oddział IPN, Starostwo Powiatowe w Siemiatyczach i Liceum Ogólnokształcące w Siemiatyczach.
„Polscy Bojownicy Socjalizmu” rozpoczęli swoją działalność w Siemiatyczach jesienią 1948r., a zakończyli w maju 1950r. Założyciel – Ryszard Szpryngwald był uczniem siemiatyckiego Liceum Ogólnokształcącego, zastępowym ZHP, członkiem ZMP i koła Żywego Różańca. Poza Szpryngwaldem ps. „Wicher”, organizacja liczyła trzynastu członków w wieku od 14 do 25 roku życia, a wśród nich byli: Jan Benes „Grom”, Michał Puzan „Czech” , Ludwik Rudnicki „Ryś”. Działania tego grupowania polegały na pozyskiwaniu i przechowywaniu broni, zrywaniu i niszczeniu plakatów i zarządzeń władz komunistycznych, kolportowaniu niepodległościowych ulotek, niszczeniu lokali instytucji i organizacji komunistycznych i prokomunistycznych, a nawet rozbrojeniu członka ORMO Mikołaja Karpiuka mieszkańca wsi Moszczona Pańska, którego dokonał Edmund Kosiński 13 maja 1950 r., za co został aresztowany przez władze bezpieczeństwa. Po ujawnieniu w śledztwie istnienia „Polskich Bojowników Socjalizmu”, funkcjonariusze PUBP w Bielsku Podlaskim aresztowali wszystkich członków organizacji – w trakcie śledztwa aresztowani byli bici, poniżani, znęcano się nad nimi fizycznie i psychicznie. Jedenastu z członków organizacji stanęło przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Białymstoku. Orzeczone kary były następujące: kara więzienia od 1 roku do 8 lat, pozbawienie praw obywatelskich, przepadek mienia. Podczas odbywania kary więzienia, członkowie organizacji, tak jak młodociani przestępcy, trafiali m. in. do Progresywnego Więzienia dla Młodocianych Przestępców w Jaworznie, pobyt w którym wiązał się z katorżniczą pracą i problemami zdrowotnymi.
„Komitet Wolności Narodu Polskiego – Młode Orły” organizacja rozpoczęła swoją działalność w lutym 1950 roku w Siemiatyczach. Założycielami byli: Janusz Kochański ps. „Wicher”, Kazimierz Antoszczuk ps. „Krzak”, Władysław Kopiec ps. „Kruk”. „Młode Orły” za swój cel przyjęły m.in. redagowanie i kolportowanie ulotek, walkę propagandową ze Związkiem Sowieckim i polskim państwem komunistycznym, rozbudowę organizacji oraz zdobycie broni. Z czasem udało się zachęcić do wstąpienia do grupy kolejne osoby, a działalność na terenie miasta rozpoczęto wiosną kolejnego roku. Równolegle z powstaniem organizacji, władze bezpieczeństwa skierowały działania przeciwko członkom ugrupowania. 12 marca 1951 r., PUBP w Bielsku Podlaskim założył sprawę pod kryptonimem „Prawica”, a rozpracowaniem objęto pięciu uczniów LO w Siemiatyczach – Janusza Kochańskiego, Eugeniusza i Tadeusza Boratyńskich, Zbigniewa Dzienisiuka i Tadeusza Siemiona. W wyniku działań operacyjnych, aresztowano wszystkich członków organizacji, jednak na mocy ustawy o amnestii z dnia 22 listopada 1952 r. sąd umorzył postępowanie i zwolnił zatrzymanych. Działacze organizacji pozostawali pod kontrolą UB, ale uniknęli więziennej niedoli kolegów z organizacji „Polscy Bojownicy Socjalizmu”.
